بر اساس روندهای جهانی و تحولات ژئواستراتژیک، لجستیک پتانسیل تبدیل شدن به یکی از محورهای جدی توسعه و رشد اقتصادی کشور طی دهههای آتی را داراست که در این بین نقش مناطق آزاد بعنوان بازیگر کلیدی در این عرصه برجسته میباشد. این درحالیست که در مطالعات طرح راهبردی-ساختاری(جامع) منطقه آزاد ماکو، لجستیک بعنوان هسته پیشران و کسب و کار محوری منطقه آزاد ماکو شناسایی شده و طبق نتایج مطالعات اقتصادی در افق این طرح بیشترین سهم (بیش از ۳۰ درصد) از تولید ناخالص داخلی منطقه را به خود اختصاص خواهد داد. قرار گرفتن مرز بازرگان بعنوان مهمترین مرز زمینی کشور و دروازه ارتباط با اروپا و وجود مراکز لجستیکی متعدد و حجم بالای ترانزیت از این منطقه، فعالیت نزدیک به ۷۰۰ شرکت حمل و نقل داخلی و بینالمللی، تردد روزانه ۱۰۰۰کامیون، تخلیه و بارگیری روزانه صدها تن کالا درگمرک، وجود بیش از ۴۰۰۰ ناوگان حمل و نقل و اشتغال حدود ۷۰۰۰ نفر در حوزه حمل و نقل و لجستیک این منطقه و قرار گرفتن در کریدور ترانزیت زمینی چین به اروپا و در دست اقدام بودن پروژههایی از قبیل اتصال جدید ریلی ایران-ترکیه (تبریز – کارص) با عبور از منطقه آزاد ماکو، طراحی ایجاد دهکده لجستیک بین المللی، هوشمند سازی روندهای لجستیکی با راه اندازی سامانه های نوبت دهی و اعلام بار، احداث پایانه ها و تیرپارکهای بینالمللی هوشمند، طرح ساماندهی گمرک و پسکرانه مرز بازرگان و… هدایت و توسعه بخش لجستیک را به یکی از ماموریتهای اصلی و کلیدی سازمان منطقه آزاد ماکو تبدیل کرده است.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی ماکو ضمن داشتن توانائیهای بزرگ اقتصادی همواره با طبیعت سر سبز و استعداد بالای کشاورزی شناخته میشود. وجود شرایط آب و هوایی مناسب با زمستانی سرد و تابستانی معتدل به همراه طبیعتی بکر، پوشش گیاهی متنوع بعنوان مهمترین رویشگاههای گیاهان داروئی، تعداد ۶ رودخانه دائمی و پر آب، ۷ سد اجرا شده و مطالعه شده، چشمه سارهای گوناگون مانند چشمه ثریا، اراضی حاصلخیز کشاورزی از جمله دشت زنگنه با مساحت ۸۸۰۰ هکتار و سایر دشتهای مستعد و ظرفیت ایجاد صنایع تبدیلی و کارخانجات مختلف خود مجموعه ای را بوجود آورده است که میتوان این منطقه را جزو مناطق با پتانسیل بالای کشاورزی مطرح نمود.
از کل مساحت اراضی منطقه، ۹۴۰۰۰ هکتار قابل کشت میباشد که ۵۳ درصد به اراضی آبی و ۴۷ درصد به اراضی دیم اختصاص دارد.بخش عمده ای از این اراضی در اختیار جامعه محلی می باشد.
محصولات کشاورزی منطقه شامل غلات، حبوبات، پنبه، کرچک و کنجد، سیب، انگور، گلابی، گردو و بادام میباشد.
در سال زراعی ۹۹-۱۴۰۰ ، میزان تولید محصولات زراعی، بالغ بر ۲۰۳ هزارتن، میزان تولید محصولات باغی بیش از ۱۱هزارتن، میزان تولید محصولات دامی ۲۷ هزار تن، میزان تولید شیلات و آبزیان بیش از ۴ هزار تن و میزان تولید عسل ۳۸۲ تن بوده است.
در منطقه آزاد ماکو ۲۶۹۵۰ راس واحد دام سنگین و ۶۴۶۲۵۷ رأس دام سبک، ۶۱ واحد مرغداری صنعتی، ۶۵ واحد دامداری صنعتی،۳۲۳۴۸ کلنی کندوی زنبورعسل و ۲۶ مزرعه پرورش ماهی وجود دارد.
متوسط میزان بارندگی در منطقه معادل۲۳۰ تا ۲۵۰ میلیمتر در سال بوده و منابع آب سطحی آن از ۶ رودخانه که عمدتاً از کوههای مرزی ایران و ترکیه سرچشمه میگیرند، تامین میشود.
در منطقه آزاد ماکو ۱۲ سد اجرا شده، در دست اجرا و مطالعه شده وجود دارد که از این تعداد ۹ سد به بهره برداری رسیده است.
مساحت کل شهرکهای صنعتی پیش بینی شده برای ۶ شهرک -مالکیت دو شهرک در اختیار سازمان و ۴ شهرک در اختیار شرکت شهرکهای صنعتی می باشد- در محدوده منطقه آزاد ماکو ۵۸۲ هکتار می باشد که از این مقدار ۶۹ هکتار به طور قطعی واگذار شده و ۱۲۳ هکتار نیز آماده واگذاری می باشد. این منطقه دارای ۱۲۲ واحد صنعتی و معدنی فعال میباشد که ۶۸ واحد از آن در محدوده شهرکهای صنعتی مستقر شده اند. ۴۷ درصد از واحدهای صنعتی فعال در زمینه کانی های فلزی و غیرفلزی، ۱۶ درصد شیمیایی، ۱۵ درصد غذایی و دارویی،۱۰ درصد نساجی و ۱۲ درصد در زمینه سلولزی و برق و الکترونیک فعالیت می کنند. از این تعداد واحد صنعتی فعال ۴۱ واحد خرد، ۵۴ واحد کوچک، ۸ واحد متوسط و ۴ واحد بزرگ می باشد.
در حال حاضر تمامی امور و فرآیندهای اداری منجمله صدور انواع مجوزها و واگذاری زمین برای اجرای طرح های تولیدی توسط این مدیریت با کمترین بروکراسی در حال انجام است که در حال حاضر بیش از ۵۰۰ مجوز سرمایه گذاری صنعتی (جواز تاسیس) و ۱۹۹ مجوز بهرهبرداری صنعتی (پروانه بهره برداری) در زمینه های گوناگون صادر شده است. رویگرد حوزه صنعت با تمرکز بر شکل گیری واحدهای تولیدی صادرات گرا به منظور تامین نیازهای داخلی و کاهش واردات است.
منطقه آزاد ماکو، بزرگترین منطقه آزاد کشور از نظر مساحت به دلیل برخورداری از شرایط ویژه زمین شناسی و کانی زایی، در زمینه معدن در بین مناطق آزاد کشور منحصربفرد بوده و تنها منطقه آزاد کشور دارای معادن متنوع با ذخایر بالا می باشد. معادن و پتانسیل های معدنی منطقه شامل انواع سنگ های تزئینی و نما (تراورتن و مرمریت)، منیزیت، سیلیس، مس، آهن، بازالت و مصالح ساختمانی (گچ، آهک، پوکه معدنی، شن و ماسه) بوده و تنوع و فراوانی مواد معدنی ضمن ایجاد رونق فعلی منطقه در این زمینه، نویدبخش آینده ای روشن در بخش معادن و صنایع معدنی است.
منطقه آزاد ماکو تنها منطقهی آزاد کشور با پتانسیل های بسیار بالای معدنی است. در حال حاضر تعداد ۱۵ واحد معدنی فعال در منطقه مشغول به فعالیت می باشد. عمده معادن این منطقه از نوع سنگهای ساختمانی و نما میباشد. علاوه بر آن، معادن فلزی مانند مس (مس قره تپه و قره آغاج)، آهن و غیر فلزی مانند سیلیس (ایلان قره و عیسی خان) و منیزیت و همچنین مواد معدنی سنگ لاشه، بازالت صنعتی، شن و ماسه، آهک، گچ نیز جزء معادن دارای پتانسیل و فعال منطقه به حساب میآید.
امور و فرآیندهای معدنی از سال ۹۴ به سازمان منطقه آزاد ماکو محول و در این مدت با بهره گیری از توانمندیهای کارشناسان زبده اقدامات قابل توجهی در رونق بخشی فعالیتهای معدنی منطقه به عمل آمده است. با توجه به وجود معادن متنوع و متعدد سنگ های تزئینی، ذخایر فلزی مانند مس و آهن، و غیرفلزی مانند سنگ آهک، منیزیت و سیلیس (کوارتزیت) و آثار فسفات، بوکسیت، کبالت، سرب، روی و کادمیم در صورت فراهم شدن شرایط مذکور تحول عظیم و چشمگیری در فعالیتهای معدنی منطقه بوجود خواهد آمد
منطقه آزاد ماکو سرزمینی گمشده در تاریخ و جغرافیا که گوشه ای از زیبایی و عظمت خلقت را درخود جای داده است. این منطقه سرزمین شگفتی های طبیعت و تاریخ است. منطقه آزاد ماکو شامل شهرستان های ماکو، شوط و پلدشت است که در حدود ۵۰۰ هزار هکتار وسعت دارد و از نظر وسعت بزرگترین منطقه آزاد ایران و دومین منطقه آزاد جهان بعد از منطقه آزاد شانگهای چین محسوب می شود. این منطقه به تنهایی حدود ۸۰ درصد کل مساحت مناطق آزاد کشور را به خود اختصاص داده و با ۱۳۰ کیلومتر مرز مشترک با جمهوری ترکیه و ۱۴۰ کیلومتر با جمهوری آذربایجان (نخجوان) یکی از غنی ترین مناطق آزاد کشور محسوب می شود که قریب 120 کیلومتر از کریدور ترانزیت بین المللی شمال به جنوب و شرق به غرب از آن عبور می کند.
دشت های وسیع حاصلخیز، مراتع سرسبز، چشم اندازهای کوهستانی و دیواره های سنگی عظیم، چشمههای آب گرم، رودخانه های دایمی و فصلی، دریاچه های گوناگون با طبیعتی افسونگر، غارهای دهان گشوده، چشمه های بهشتی، قلعه ها، کاخ ها و عمارت ها، بازارچه های مرزی همه با زیبایی شگفت انگیز خود این منطقه را به زیباترین شکل ممکن توصیف می کنند.
این منطقه به دلیل برخورداری از ویژگیهای طبیعی و اقلیمی، تمدن کهن، جاذبههای تاریخی فراوان، زیباییهای طبیعی به همراه پوشش گیاهی،طبیعت بکر و دست نخورده، شرایط آب و هوایی متنوع در چهارفصل، اماکن و ابنیه تاریخی بی نظیر از دوره های کهن، صنایع دستی و دست بافتههای عشایر از همه مهم تر مردم خونگرم و مهمان نواز یکی از مهم ترین قطبهای گردشگری شمالغرب کشور محسوب میشود.
بر اساس روندهای جهانی و تحولات ژئواستراتژیک، لجستیک پتانسیل تبدیل شدن به یکی از محورهای جدی توسعه و رشد اقتصادی کشور طی دهههای آتی را داراست که در این بین نقش مناطق آزاد بعنوان بازیگر کلیدی در این عرصه برجسته میباشد. این درحالیست که در مطالعات طرح راهبردی-ساختاری(جامع) منطقه آزاد ماکو، لجستیک بعنوان هسته پیشران و کسب و کار محوری منطقه آزاد ماکو شناسایی شده و طبق نتایج مطالعات اقتصادی در افق این طرح بیشترین سهم (بیش از ۳۰ درصد) از تولید ناخالص داخلی منطقه را به خود اختصاص خواهد داد. قرار گرفتن مرز بازرگان بعنوان مهمترین مرز زمینی کشور و دروازه ارتباط با اروپا و وجود مراکز لجستیکی متعدد و حجم بالای ترانزیت از این منطقه، فعالیت نزدیک به ۷۰۰ شرکت حمل و نقل داخلی و بینالمللی، تردد روزانه ۱۰۰۰کامیون، تخلیه و بارگیری روزانه صدها تن کالا درگمرک، وجود بیش از ۴۰۰۰ ناوگان حمل و نقل و اشتغال حدود ۷۰۰۰ نفر در حوزه حمل و نقل و لجستیک این منطقه و قرار گرفتن در کریدور ترانزیت زمینی چین به اروپا و در دست اقدام بودن پروژههایی از قبیل اتصال جدید ریلی ایران-ترکیه (تبریز – کارص) با عبور از منطقه آزاد ماکو، طراحی ایجاد دهکده لجستیک بین المللی، هوشمند سازی روندهای لجستیکی با راه اندازی سامانه های نوبت دهی و اعلام بار، احداث پایانه ها و تیرپارکهای بینالمللی هوشمند، طرح ساماندهی گمرک و پسکرانه مرز بازرگان و… هدایت و توسعه بخش لجستیک را به یکی از ماموریتهای اصلی و کلیدی سازمان منطقه آزاد ماکو تبدیل کرده است.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی ماکو ضمن داشتن توانائیهای بزرگ اقتصادی همواره با طبیعت سر سبز و استعداد بالای کشاورزی شناخته میشود. وجود شرایط آب و هوایی مناسب با زمستانی سرد و تابستانی معتدل به همراه طبیعتی بکر، پوشش گیاهی متنوع بعنوان مهمترین رویشگاههای گیاهان داروئی، تعداد ۶ رودخانه دائمی و پر آب، ۷ سد اجرا شده و مطالعه شده، چشمه سارهای گوناگون مانند چشمه ثریا، اراضی حاصلخیز کشاورزی از جمله دشت زنگنه با مساحت ۸۸۰۰ هکتار و سایر دشتهای مستعد و ظرفیت ایجاد صنایع تبدیلی و کارخانجات مختلف خود مجموعه ای را بوجود آورده است که میتوان این منطقه را جزو مناطق با پتانسیل بالای کشاورزی مطرح نمود.
از کل مساحت اراضی منطقه، ۹۴۰۰۰ هکتار قابل کشت میباشد که ۵۳ درصد به اراضی آبی و ۴۷ درصد به اراضی دیم اختصاص دارد.بخش عمده ای از این اراضی در اختیار جامعه محلی می باشد.
محصولات کشاورزی منطقه شامل غلات، حبوبات، پنبه، کرچک و کنجد، سیب، انگور، گلابی، گردو و بادام میباشد.
در سال زراعی ۹۹-۱۴۰۰ ، میزان تولید محصولات زراعی، بالغ بر ۲۰۳ هزارتن، میزان تولید محصولات باغی بیش از ۱۱هزارتن، میزان تولید محصولات دامی ۲۷ هزار تن، میزان تولید شیلات و آبزیان بیش از ۴ هزار تن و میزان تولید عسل ۳۸۲ تن بوده است.
در منطقه آزاد ماکو ۲۶۹۵۰ راس واحد دام سنگین و ۶۴۶۲۵۷ رأس دام سبک، ۶۱ واحد مرغداری صنعتی، ۶۵ واحد دامداری صنعتی،۳۲۳۴۸ کلنی کندوی زنبورعسل و ۲۶ مزرعه پرورش ماهی وجود دارد.
متوسط میزان بارندگی در منطقه معادل۲۳۰ تا ۲۵۰ میلیمتر در سال بوده و منابع آب سطحی آن از ۶ رودخانه که عمدتاً از کوههای مرزی ایران و ترکیه سرچشمه میگیرند، تامین میشود.
در منطقه آزاد ماکو ۱۲ سد اجرا شده، در دست اجرا و مطالعه شده وجود دارد که از این تعداد ۹ سد به بهره برداری رسیده است.
مساحت کل شهرکهای صنعتی پیش بینی شده برای ۶ شهرک -مالکیت دو شهرک در اختیار سازمان و ۴ شهرک در اختیار شرکت شهرکهای صنعتی می باشد- در محدوده منطقه آزاد ماکو ۵۸۲ هکتار می باشد که از این مقدار ۶۹ هکتار به طور قطعی واگذار شده و ۱۲۳ هکتار نیز آماده واگذاری می باشد. این منطقه دارای ۱۲۲ واحد صنعتی و معدنی فعال میباشد که ۶۸ واحد از آن در محدوده شهرکهای صنعتی مستقر شده اند. ۴۷ درصد از واحدهای صنعتی فعال در زمینه کانی های فلزی و غیرفلزی، ۱۶ درصد شیمیایی، ۱۵ درصد غذایی و دارویی،۱۰ درصد نساجی و ۱۲ درصد در زمینه سلولزی و برق و الکترونیک فعالیت می کنند. از این تعداد واحد صنعتی فعال ۴۱ واحد خرد، ۵۴ واحد کوچک، ۸ واحد متوسط و ۴ واحد بزرگ می باشد.
در حال حاضر تمامی امور و فرآیندهای اداری منجمله صدور انواع مجوزها و واگذاری زمین برای اجرای طرح های تولیدی توسط این مدیریت با کمترین بروکراسی در حال انجام است که در حال حاضر بیش از ۵۰۰ مجوز سرمایه گذاری صنعتی (جواز تاسیس) و ۱۹۹ مجوز بهرهبرداری صنعتی (پروانه بهره برداری) در زمینه های گوناگون صادر شده است. رویگرد حوزه صنعت با تمرکز بر شکل گیری واحدهای تولیدی صادرات گرا به منظور تامین نیازهای داخلی و کاهش واردات است.
منطقه آزاد ماکو، بزرگترین منطقه آزاد کشور از نظر مساحت به دلیل برخورداری از شرایط ویژه زمین شناسی و کانی زایی، در زمینه معدن در بین مناطق آزاد کشور منحصربفرد بوده و تنها منطقه آزاد کشور دارای معادن متنوع با ذخایر بالا می باشد. معادن و پتانسیل های معدنی منطقه شامل انواع سنگ های تزئینی و نما (تراورتن و مرمریت)، منیزیت، سیلیس، مس، آهن، بازالت و مصالح ساختمانی (گچ، آهک، پوکه معدنی، شن و ماسه) بوده و تنوع و فراوانی مواد معدنی ضمن ایجاد رونق فعلی منطقه در این زمینه، نویدبخش آینده ای روشن در بخش معادن و صنایع معدنی است.
منطقه آزاد ماکو تنها منطقهی آزاد کشور با پتانسیل های بسیار بالای معدنی است. در حال حاضر تعداد ۱۵ واحد معدنی فعال در منطقه مشغول به فعالیت می باشد. عمده معادن این منطقه از نوع سنگهای ساختمانی و نما میباشد. علاوه بر آن، معادن فلزی مانند مس (مس قره تپه و قره آغاج)، آهن و غیر فلزی مانند سیلیس (ایلان قره و عیسی خان) و منیزیت و همچنین مواد معدنی سنگ لاشه، بازالت صنعتی، شن و ماسه، آهک، گچ نیز جزء معادن دارای پتانسیل و فعال منطقه به حساب میآید.
امور و فرآیندهای معدنی از سال ۹۴ به سازمان منطقه آزاد ماکو محول و در این مدت با بهره گیری از توانمندیهای کارشناسان زبده اقدامات قابل توجهی در رونق بخشی فعالیتهای معدنی منطقه به عمل آمده است. با توجه به وجود معادن متنوع و متعدد سنگ های تزئینی، ذخایر فلزی مانند مس و آهن، و غیرفلزی مانند سنگ آهک، منیزیت و سیلیس (کوارتزیت) و آثار فسفات، بوکسیت، کبالت، سرب، روی و کادمیم در صورت فراهم شدن شرایط مذکور تحول عظیم و چشمگیری در فعالیتهای معدنی منطقه بوجود خواهد آمد
منطقه آزاد ماکو سرزمینی گمشده در تاریخ و جغرافیا که گوشه ای از زیبایی و عظمت خلقت را درخود جای داده است. این منطقه سرزمین شگفتی های طبیعت و تاریخ است. منطقه آزاد ماکو شامل شهرستان های ماکو، شوط و پلدشت است که در حدود ۵۰۰ هزار هکتار وسعت دارد و از نظر وسعت بزرگترین منطقه آزاد ایران و دومین منطقه آزاد جهان بعد از منطقه آزاد شانگهای چین محسوب می شود. این منطقه به تنهایی حدود ۸۰ درصد کل مساحت مناطق آزاد کشور را به خود اختصاص داده و با ۱۳۰ کیلومتر مرز مشترک با جمهوری ترکیه و ۱۴۰ کیلومتر با جمهوری آذربایجان (نخجوان) یکی از غنی ترین مناطق آزاد کشور محسوب می شود که قریب 120 کیلومتر از کریدور ترانزیت بین المللی شمال به جنوب و شرق به غرب از آن عبور می کند.
دشت های وسیع حاصلخیز، مراتع سرسبز، چشم اندازهای کوهستانی و دیواره های سنگی عظیم، چشمههای آب گرم، رودخانه های دایمی و فصلی، دریاچه های گوناگون با طبیعتی افسونگر، غارهای دهان گشوده، چشمه های بهشتی، قلعه ها، کاخ ها و عمارت ها، بازارچه های مرزی همه با زیبایی شگفت انگیز خود این منطقه را به زیباترین شکل ممکن توصیف می کنند.
این منطقه به دلیل برخورداری از ویژگیهای طبیعی و اقلیمی، تمدن کهن، جاذبههای تاریخی فراوان، زیباییهای طبیعی به همراه پوشش گیاهی،طبیعت بکر و دست نخورده، شرایط آب و هوایی متنوع در چهارفصل، اماکن و ابنیه تاریخی بی نظیر از دوره های کهن، صنایع دستی و دست بافتههای عشایر از همه مهم تر مردم خونگرم و مهمان نواز یکی از مهم ترین قطبهای گردشگری شمالغرب کشور محسوب میشود.
۱- واردات مواد اولیه
۱-۱ عوارض واردات:
طبق بند ۱-۸ دستورالعمل و روش اجرایی آیین نامه اخذ عوارض در مناطق آزاد، عوارض واردات مواد اولیه و ماشین آلات صفر تا ده درصد ارزش سیف و توسط هیات مدیره سازمان تعیین می گردد. که در منطقه آزاد ماکو در راستای حمایت از تولید؛ صفر (معاف از پرداخت عوارض گمرکی) در نظر گرفته می شود (مزیت مهم اول).
۲-۱ ثبت سفارش مواد اولیه وارداتی:
بر اساس ماده ۱۴ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد مبادلات بازرگانی مناطق با خارج از کشور پس از ثبت گمرکی (اظهار) از شمول مقررات صادرات و واردات مستثنی بوده و طبق رای دیوان برای ورود هر نوع کالا (به غیر کالاهایی که قانونا و یا شرعاً ممنوع اعلام شده است) از خارج از کشور به داخل مناطق نیازی به ثبت سفارش گمرکی (معاف از ثبت سفارش) وجود ندارد (مزیت مهم دوم). در حالیکه در سرزمین اصلی، ورود هر نوع کالا مستلزم اخذ ثبت سفارش است.
(نکته مهم: بر اساس ماده ۳ مقررات صادرات، واردات و امور گمرکی مناطق آزاد لازم است تا کلیه کالاهای وارده به مناطق آزاد از خارج از کشور، ثبت آماری شوند (کل فرآیند مربوطه توسط خود سازمان منطقه انجام می پذیرد).
مزیتهای قانونی فوق به شرط طی فرآیند تعیین ارزش افزوده و مادامی برقرار است که فعالیت واحد تولیدی و فروش محصولات در داخل منطقه آزاد بوده و در صورت فروش و صادرات محصول به خارج از منطقه صرفاً به سایر مناطق آزاد و یا خارج از کشور باشد. به عبارت دیگر در صورت صادرات محصول تولیدی به سرزمین اصلی، قوانین گمرکی سرزمین اصلی ملاک عمل قرار می گیرند لکن معافیتهای مذکور به طور کامل از بین نمیروند بلکه بخشی از دو معافیت اشاره شده در بالا همچنان به قوت خود باقی می ماند. در این حالت واحد تولیدی ملزم به:
۱- تسویه گمرکی: پرداخت بخشی از عوارض گمرکی مواد اولیه (صرفاً برای کل حجم محصول صادراتی به سرزمین اصلی)
۲- ثبت سفارش مواد اولیه: برای بخشی (اصطلاحاً مازاد درصد مجاز) از حجم محصول صادراتی به سرزمین اصلی
به عبارتی معافیت از پرداخت عوارض گمرکی مواد اولیه (برای کل محصول صادراتی به سرزمین اصلی) تا حد درصد ارزش افزوده و معافیت از ثبت سفارش مواد اولیه، تا حد درصد مجاز ورود کالا به سرزمین اصلی خواهد بود.
(درصدهای مذکور توسط کمیسیون تعیین ارزش افزوده اعلام می گردد. در ادامه توضیحات تکمیلی ارائه شده است)
نکته خیلی مهم:
ثبت سفارش بدون انتقال ارز به مناطق آزاد ممنوع است. برای آندسته از واحدهای تولیدی متقاضی ارز نیمایی، طبق توافق به عمل آمده با بانک مرکزی امکان ثبت سفارش با نقش بازرگان منطقه آزاد با رویه ارز بانکی یا از محل صادرات برای مواد اولیه بکار رفته در محصولات مازاد بر درصد مجاز ورود کالا به سرزمین اصلی فراهم گردیده است.
۲- ماده ۱۵ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد:
واردات کالای تولید شده در مناطق آزاد به سایر نقاط کشور، تا حد ارزش افزوده[۱] در آن منطقه با تصویب هیات وزیران[۲] از پرداخت تمام یا قسمتی از حقوق گمرکی و سود بازرگانی[۳] معاف می باشند. (در حال حاضر می توان گفت که مهمترین مزیت قانونی مناطق آزاد از محل این ماده قانونی است)
بطور کلی برای هر واحد تولیدی ۳ حالت ذیل در خصوص محل تامین مواد اولیه متصور است:
۱- تماما از داخل کشور
۲- تماما از خارج از کشور
۳- بخشی از داخل کشور و بخشی از خارج از کشور
مزیتهای قانونی فوق در خصوص واحدهای تولیدی کاربرد دارد. فرآیند مربوطه بدین ترتیب است که پس از راهاندازی واحد و رسیدن به مرحله تولید محصول، پروانه بهره برداری از سوی سازمان منطقه صادر می گردد. در صورت تامین مواد اولیه (تماما یا بخشی) از خارج از کشور و تمایل واحد تولیدی به بهره مندی از مزایای کمیسیون ارزش افزوده فوق (مواد اولیه می تواند ترخیص قطعی شود که در اینصورت از مزیت های مذکور استفاده نمی شود)، فرمهای مربوطه تکمیل و پس از تائید کارشناسی توسط سازمان منطقه و دبیرخانه شورایعالی مناطق، در جلسه کمیسیون تعیین ارزش افزوده (با تصویب هیات وزیران، اختیار و مسئولیت این موضوع به کمیسیون تعیین ارزش افزوده واگذار شده است) مطرح و درصدهای مربوط به “ مجاز ورود کالا به سرزمین اصلی ” و “ ارزش افزوده” تعیین می گردد.
نکات مهم:
۳- تعیین درصد مجاز ورود کالا به سرزمین اصلی و درصد ارزش افزوده در کمیسیون
۱-۳ درصد مجاز ورود کالا به سرزمین اصلی
۱-۱-۳ مفهوم و مزیت آن: ورود هر نوع کالا از خارج از کشور به سرزمین اصلی مستلزم ثبت سفارش است (فرآیند ثبت سفارش در سرزمین اصلی نیز جزء پروسه های زمانبر و بعضا خسته کننده و دور از حوصله سرمایه گذار است). همانطور که پیشتر نیز توضیح داده شد در صورت فروش محصولات تولیدی به سرزمین اصلی، قوانین گمرکی سرزمین اصلی (گمرک جمهری اسلامی ایران) اعمال می گردد لکن نه بصورت تمام و کمال بلکه بخشی از معافیتهای مذکور همچنان قابل اعمال هستند. در این حالت واحد تولیدی اجازه دارد محصول تولیدی خود را تا حد درصد مجاز، بدون نیاز به ثبت سفارش مواد اولیه بکار رفته در آن، به سرزمین اصلی حمل کند. بدیهی است در صورت صادرات و فروش مابقی محصولات به سرزمین اصلی، می بایست ثبت سفارش مواد اولیه بکار رفته در کل حجم محصول مازاد بر درصد مجاز را انجام دهد. لکن در صورت صادرات حجم محصول مازاد بر درصد مجاز، به سایر مناطق آزاد کشور و یا خارج از کشور، نیازی به ثبت سفارش نیست. به عبارتی فعالیتی در منطقه آزاد می تواند شکل بگیرد که در عین فروش محصول به سرزمین اصلی، در کل نیازی به ثبت سفارش مواد اولیه نداشته باشد. در این حالت واحد تولیدی محصول خود را تا حد درصد مجاز به سرزمین اصلی و مازاد بر آن را به سایر مناطق و یا خارج از کشور صادر می کند (البته فروش در بازراچه های مرزی و در قالب کالای همراه مسافری نیز قابل بررسی است).
۲-۱-۳ نحوه محاسبه:
با توجه به نحوه محاسبه درصد مجاز، می توان گفت که هر چه میزان تامین مواد اولیه و قطعات بکار رفته در تولید محصول از داخل کشور بیشتر باشد، درصد مجاز ورود کالا به سرزمین اصلی نیز بیشتر خواهد بود. و برعکس هرچه میزان تامین مواد اولیه از خارج از کشور بیشتر باشد، درصد مجاز نیز کمتر خواهد بود.
نکته مهم:برای محصول با مواد اولیه ۱۰۰ درصد داخلی، درصد مجاز ورود ۱۰۰ درصد است. چرا که ارزش مواد اولیه و قطعات خارجی در صورت کسر فوق صفر می شود.
۲-۳ درصد ارزش افزوده:
۱-۲-۳ نحوه محاسبه: در ادامه توضیح ذکر شده در پاورقی شماره ۳، نحوه محاسبه درصد ارزش افزوده به شرح ذیل ارائه می گردد:
درصد تعیین شده از محل محاسبه فوق، معیار اعمال معافیت بر عوارض گمرکی مواد اولیه خارجی بکار رفته در محصول صادر شده به سرزمین اصلی است. بدیهی است برای مواد اولیه محصولات صادر شده به سایر مناطق آزاد کشور و یا خارج از کشور، همچنان معافیت کامل از پرداخت عوارض گمرکی به قوت خود باقی است.
۲-۲-۳ تفاوت نحوه بهره مندی از درصد ارزش افزوده و درصد مجاز برای حالتی که واحد تولیدی بخشی از محصولات خود را به سرزمین اصلی صادر می کند:
واحد تولیدی می تواند با رعایت درصد مجاز هیچ نیازی به ثبت سفارش برای مواد اولیه کل محصولات تولیدی خود نداشته باشد (مازاد بر درصد مجاز را به غیر از سرزمین اصلی صادر کند) ولی لاجرم به پرداخت بخشی از عوارض گمرکی آن حجم از محصول صادراتی به سرزمین اصلی است.
۳-۲-۳ عوامل موثر در تعیین درصد ارزش افزوده:
علاوه برای فاکتورهای مستقیم ذکر شده در فرمول محاسبه فوق، عوامل غیر مستقیم که در تعیین ارزش افزوده (عوامل تاثر گذار در اخذ درصد ارزش افزوده بالا) دخیل بوده و در جلسه کمیسیون مربوطه مد نظر قرار می گیرد عبارتند از:
۴- نکات مهم:
۱-۴ کمیسیون تعیین ارزش افزوده برای واحد تولیدی که ۱۰۰ درصد مواد اولیه خود را از داخل کشور تامین میکند
در این حالت الزامی برای طی فرآیند تعیین ارزش افزوده وجود ندارد. لکن با توجه به استقرار مناطق آزاد در مبادی ورودی و مرزی کشور و امکان ورود غیر رسمی برخی کالاها، برای آندسته از واحدهای تولیدی که از مواد اولیه ظن قاچاق (مانند پارچه) استفاده می کنند، برای جلوگیری از کنترلهای سختگیرانه بین راهی (هنگام حمل محصول به سرزمین اصلی) بهتر است تا وارد فرآیند تعیین ارزش افزوده شوند.
۲-۴ کمیسیون تعیین ارزش افزوده برای واحد تولیدی که ۱۰۰ درصد مواد اولیه خود را از خارج از کشور تهیه و ۱۰۰ درصد محصول را نیز به خارج از کشور صادر می کند
در این حالت صرفاً زمانی الزام به طی فرآیند تعیین ارزش افزوده وجود دارد که:
در غیر اینصورت واحد تولیدی مواد اولیه را ترخیص قطعی نموده و نیازی به طی فرآیند فوق نیست.
۳-۴ کمیسیون تعیین ارزش افزوده برای واحد تولیدی که بخش یا تمام مواد اولیه خارجی گروه کالای ۴ یا ۲۷ دارد
واردات کالای گروه ۴ یا ۲۷ به سرزمین اصلی مطلقاً ممنوع است. لکن برای مناطق آزاد امتیازی در این خصوص در نظر گرفته شده است. بدین طریق که واردات مواد اولیه گروه کالای ۴ به مناطق آزاد به شرط تولید و پردازش و صادرات ۱۰۰ محصول به خارج از کشور بلامانع است. در این حالت واحد تولیدی ملزم به طی فرآیند تعیین ارزش افزوده است.
۴-۴ قاعده ۲ الف گمرک
مفهوم آن در گمرک سرزمین اصلی: در حالتی که تمام یا بخش عمده مواد اولیه یک محصول به صورت منفصله (CKD-SKD) از خارج از کشور وارد می شود؛ در صورت تشخیص گمرک جمهوری اسلامی ایران می تواند مشمول قاعده ۲ الف اعلام شود. بدین معنا که گمرک ایران، مواد اولیه را معادل و هم سطح محصول نهایی تشخیص و اعلام می کند و عوارض مواد اولیه را معادل کالای نهایی اخذ می کند (عمدتاً در فعالیتهای مونتاژ اتفاق می افتد).
برای واحد تولیدی که مواد اولیه مشمول شرایط فوق را از خارج کشور وارد می کنند، در صورتیکه محصول نهایی در لیست کالای گروه ۴ یا ۲۷ باشد، از ورود مواد اولیه/محصول نهایی به سرزمین اصلی جلوگیری می شود. لذا برای فعالیتهای تولیدی مشمول شرایط مذکور بایستی بررسیهای دقیق انجام و موضوع فوق تعیین تکلیف شده و سپس اقدام به انجام سرمایه گذاری گردد.
۵- گواهی تولید (تسویه گمرکی):
در ادامه توضیحات فوق، واحدهای تولیدی بهره مند از مزایای قانونی (معافیت در ثبت سفارش و پرداخت عوارض گمرکی تمام یا بخشی از مواد اولیه وارداتی) ملزم به طی فرآیندهای گمرکی برای تسویه مواد اولیه وارداتی هستند. نمای کلی از فرآیند مربوطه به شرح ذیل است:
نکته خیلی مهم در خصوص تسویه قبض انبار مواد اولیه:
تسویه مواد اولیه خارجی بکار رفته در محصولات، تا حد درصد مجاز ورود به سرزمین اصلی از طریق ثبت آماری (بدون نیاز به ثبت سفارش و داشتن کارت بازرگانی) امکانپذیر بوده لکن برای مواد اولیه بکار رفته در محصولات صادره به سرزمین اصلی مازاد بر سهم مجاز، نیاز به ثبت سفارش و داشتن کارت بازرگانی است.
لذا پیشنهاد می گردد در صورت برقراری شرایط فوق، حتماً از قبل برنامه ریزی لازم نسبت به دریافت کارت بازرگانی به عمل آید.
برای حالتی که متقاضی از مزایای قانون ارزش افزوده استفاده نموده و تمام محصول خود را به سایر مناطق آزاد یا خارج از کشور صادر می کند، هر چند برای واردات مواد اولیه نیازی به داشتن کارت بازرگانی نیست لکن برای صادرات محصول الزامی خواهد بود.
[۱] ماده ۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۷/۰۲/۱۳۸۷: ارزش افزوده در این قانون، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین است.
[۲] به موجب تصویبنامه تشکیل شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی مصوب ۰۳/۰۶/۱۳۹۲ هیات وزیران، وظایف و اختیارات هیات وزیران در قانون چگونگی اداره مناطق آزاد مصوب ۱۳۷۲ به وزیران عضو شورای دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تفویض شده است.
[۳] بند د ماده ۱ قانون امور گمرکی مصوب ۲۲/۰۸/۱۳۹۰: حقوق ورودی: حقوق گمرکی معادل چهار درصد (%۴) ارزش گمزکی کالا به اضافه سود بازرگانی که توسط هیات وزیران تعیین می گردد به علاوه وجوهی که به موجب قانون، گمرک مسئول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق می گیرد ولی شامل هزینه های انجام خدمات نمی شود.
مناطق آزاد تجاری مناطقی از قلمرو سرزمین ایران هستند که قوانین و مقررات ویژهای بر آنها حاکم است و اساساً از قوانین حاکم بر سرزمین اصلی ایران مستثنی شدهاند. در واقع این مناطق از دامنه صلاحیت گمرک ( مقررات گمرکی) خارج شده اند و از آزادی بیشتری در جریان و جابهجایی کالاها در داخل و خارج بهرهمند هستند. موقعیت های جغرافیایی منحصر به فرد(بی نظیر)، زیرساخت های کافی توسعهیافته و مشوقهای سرمایهگذاری خارجی فرصت فراوانی برای تجارت و نیز سرمایهگذاری داخلی و خارجی در مناطق فراهم کرده است. در وصف قدرت تجارت و کسب و کار در مناطق آزاد همین بس که سازمان ملل متحد (یونیدو) مناطق آزاد را بهعنوان «محرکه» در جهت تشویق صادرات صنعتی بیان کرده است. در منطقه آزاد ماکو نیز به واسطه سهولت شاخصها و سرعت فرآیندهای کسب و کار، فضای مناسبی به منظور افزایش حجم تجارت علی الخصوص در بخش صادرات برای بسیاری از فعالیت های بازرگانی و صنعتی در قیاس با سایر بخش های کشور ایجاد شده است. مزیت های قانونی که امکان ورود آسان مواد اولیه و ماشین آلات و صدور محصولات در منطقه آزاد ماکو را فراهم کرده است به همراه همت کارشناسان و مدیران این سازمان، منطقه آزاد ماکو را به سرزمین فرصتهای طلایی برای سرمایهگذاری مبدل کرده است. اهم مزایای منطقه آزاد ماکو در حوزه تجارت و بازرگانی به شرح ذیل است:
در سالهای اخیر، تراز تجاری منطقه (نسبت صادرات به واردات) همواره مثبت بوده است. به طوری که در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۰، صادرات کالا و خدمات از منطقه به خارج از کشور بیشتر از ۶۰ میلیون دلار بوده است. بیشترین سهم کالاهای وارده به منطقه مربوط به ماشین آلات و مواد اولیه واحدهای تولیدی و خدماتی مستقر در محدوده منطقه آزاد ماکو میباشد که این واردات صرفاً برای فعالیتهای صنعتی و در نهایت افزایش سطح اشتغال جامعه و تولید ناخالص داخلی است. در واقع عمده کالاهای وارده به منطقه به منظور پردازش و تولید می باشد که به مراتب بیشتر از کالاهایی بوده است که به صورت ساخته شده وارد منطقه شده است. برای تعریف سطح تجارت منطقه آزاد ماکو به می توان به حجم بسیار گسترده مبادلات بازرگانی منطقه اشاره کرد که زیرساختهای تجاری و گمرکی منطقه برای کمک به اقتصاد ملی خدمات رسانی کرده است. به دلیل موقیعت ویژه منطقه و وجود زیرساختهای تسهیلگر، ارزش صادرات کالا از مسیر این منطقه به خارج از کشور در هشت ماهه سال ۱۴۰۰ بیش از دو میلیارد دلار می باشد. گروههای عمده کالایی صادرات مربوط به محصولات پتروشیمی، محصولات نباتی و کشاورزی و سنگ می باشد. در مدت ذکر شده ارزش دلاری ترانزیت کالا بیش از ۱۳ میلیارد دلار بوده است که نشانگر فعالیت تجاری گسترده و اهمیت منطقه آزاد ماکو در کریدور تجارت جهانی می باشد. عمده کالاهای وارد شده از منطقه نیز مربوط به ماشین آلات، وسائل نقلیه و مواد اولیه بوده است.
همچنین بیش از ۱۰ هزار واحد صنفی در محدوده منطقه آژاد ماکو در رسته های مختلف توزیعی، خدماتی و تولید صنفی مشغول فعالیت هستند که منجر به اشتغال نزدیک به ۱۵ هزار نفر شده است.
مناطق آزاد تجاری مناطقی از قلمرو سرزمین ایران هستند که قوانین و مقررات ویژهای بر آنها حاکم است و اساساً از قوانین حاکم بر سرزمین اصلی ایران مستثنی شدهاند. در واقع این مناطق از دامنه صلاحیت گمرک ( مقررات گمرکی) خارج شده اند و از آزادی بیشتری در جریان و جابهجایی کالاها در داخل و خارج بهرهمند هستند. موقعیت های جغرافیایی منحصر به فرد(بی نظیر)، زیرساخت های کافی توسعهیافته و مشوقهای سرمایهگذاری خارجی فرصت فراوانی برای تجارت و نیز سرمایهگذاری داخلی و خارجی در مناطق فراهم کرده است. در وصف قدرت تجارت و کسب و کار در مناطق آزاد همین بس که سازمان ملل متحد (یونیدو) مناطق آزاد را بهعنوان «محرکه» در جهت تشویق صادرات صنعتی بیان کرده است. در منطقه آزاد ماکو نیز به واسطه سهولت شاخصها و سرعت فرآیندهای کسب و کار، فضای مناسبی به منظور افزایش حجم تجارت علی الخصوص در بخش صادرات برای بسیاری از فعالیت های بازرگانی و صنعتی در قیاس با سایر بخش های کشور ایجاد شده است. مزیت های قانونی که امکان ورود آسان مواد اولیه و ماشین آلات و صدور محصولات در منطقه آزاد ماکو را فراهم کرده است به همراه همت کارشناسان و مدیران این سازمان، منطقه آزاد ماکو را به سرزمین فرصتهای طلایی برای سرمایهگذاری مبدل کرده است. اهم مزایای منطقه آزاد ماکو در حوزه تجارت و بازرگانی به شرح ذیل است:
در سالهای اخیر، تراز تجاری منطقه (نسبت صادرات به واردات) همواره مثبت بوده است. به طوری که در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۰، صادرات کالا و خدمات از منطقه به خارج از کشور بیشتر از ۶۰ میلیون دلار بوده است. بیشترین سهم کالاهای وارده به منطقه مربوط به ماشین آلات و مواد اولیه واحدهای تولیدی و خدماتی مستقر در محدوده منطقه آزاد ماکو میباشد که این واردات صرفاً برای فعالیتهای صنعتی و در نهایت افزایش سطح اشتغال جامعه و تولید ناخالص داخلی است. در واقع عمده کالاهای وارده به منطقه به منظور پردازش و تولید می باشد که به مراتب بیشتر از کالاهایی بوده است که به صورت ساخته شده وارد منطقه شده است. برای تعریف سطح تجارت منطقه آزاد ماکو به می توان به حجم بسیار گسترده مبادلات بازرگانی منطقه اشاره کرد که زیرساختهای تجاری و گمرکی منطقه برای کمک به اقتصاد ملی خدمات رسانی کرده است. به دلیل موقیعت ویژه منطقه و وجود زیرساختهای تسهیلگر، ارزش صادرات کالا از مسیر این منطقه به خارج از کشور در هشت ماهه سال ۱۴۰۰ بیش از دو میلیارد دلار می باشد. گروههای عمده کالایی صادرات مربوط به محصولات پتروشیمی، محصولات نباتی و کشاورزی و سنگ می باشد. در مدت ذکر شده ارزش دلاری ترانزیت کالا بیش از ۱۳ میلیارد دلار بوده است که نشانگر فعالیت تجاری گسترده و اهمیت منطقه آزاد ماکو در کریدور تجارت جهانی می باشد. عمده کالاهای وارد شده از منطقه نیز مربوط به ماشین آلات، وسائل نقلیه و مواد اولیه بوده است.
همچنین بیش از ۱۰ هزار واحد صنفی در محدوده منطقه آژاد ماکو در رسته های مختلف توزیعی، خدماتی و تولید صنفی مشغول فعالیت هستند که منجر به اشتغال نزدیک به ۱۵ هزار نفر شده است.
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شهروندان ایرانی
اتباع خارجی
شماره تلفن: ۰۴۴۳۴۳۷۶۰۹۴ و (داخلی: ۴۲۰ الی ۴۲۲) ۰۴۴۳۱۰۰
شماره تلفن:
۰۴۴۳۴۳۷۶۰۹۴
(داخلی: ۴۲۰ الی ۴۲۲) ۰۴۴۳۱۰۰
مرکز نمایشگاهها و همایش های بین المللی منطقه آزاد ماکو در آذر ماه سال ۹۵ افتتاح و تا کنون بیش از ۳۰ عنوان نمایشگاه از جمله صنعت ساختمان ، فرش و صنایع دستی،مبلمان و لوازم منزل، تولیدات منطقه، کشاورزی، دام و طیور و… با موفقیت چشم گیر و استقبال کم نظیر شرکت کنندگان و بازدیدکنندگان در این محل برگزار گردیده است. این مرکز نمایشگاهی در کنار پارک بزرگ امام خمینی شهرستان ماکو و در طبیعتی زیبا واقع شده است و دارای نزدیک به ۴۵۰۰ مترمربع زیر بنای مسقف و سالن نمایشگاهی بوده و نزدیک به ۱۵۰۰ مترمربع فضای باز نمایشگاهی دارد. هدف درخشش نمایشگاه در سطح ملی و بین المللی و تبدیل به برند شدن در دروازه ایران و اروپاست. لذا تلاش می گردد نمایشگاههای برگزار شده در آن از بالاترین سطح کیفی برخوردار باشند.
ردیف | عنوان | تاریخ برگزاری | مجری | ناضر | تماس | پوستر نمایشگاه |
---|---|---|---|---|---|---|
۱ | در انتظار بارگذاری ... | از تاریخ ۱۴۰۱/۰۰/۰۰ لغایت ۱۴۰۱/۰۰/۰۰ | سازمان منطقه آزاد ماکو | در انتظار بارگذاری ... | در انتظار بارگذاری ... | دریافت |
۲ | در انتظار بارگذاری ... | --- | --- | --- | --- | دریافت |
۳ | در انتظار بارگذاری ... | --- | --- | --- | --- | دریافت |
۴ | در انتظار بارگذاری ... | --- | --- | --- | --- | دریافت |
تمامی حقوق این وبسایت، متعلق به سازمان منطقه آزاد ماکو می باشد. ۱۴۰۳