درگاه اقتصادی

جاذبه های گردشگری منطقه آزاد ماکو:

• کاخ موزه باغچه جوق

کاخ موزه باغچه جوق در دو کیلو متری جاده ماکو – بازرگان و در روستای باغچه جوق قرار دارد. این کاخ در سال ۱۲۷۲ هجری شمسی ( ۱۸۹۳ میلادی ) به دستور اقبال السلطنه ماکویی (یکی از سرداران مظفرالدین شاه) ساخته شده است. بنای کاخ باغچه جوق به صورت دو طبقه با سقف شیروانی در وسط باغی به مساحت ۱۱ هکتار صورت گرفته است که چشم انداز زیبایی را به منطقه داده است. از نظر بکارگیری مصالح، سیستم آرایش و نوع در و پنجره دارای اسلوب خاص خود است که علاوه بر ویژگی های معماری ایرانی، تاثیر و نفوذ شیوه ساختمانی فرنگی در برخی از عناطر تشکیل دهنده آن بخوبی مشهود است. نقاشی های موجود در بنا که با دقت و ظرافت تمام در جبه داخلی طبقات همکف و اول انجام گرفته حاکی از ذوق و هنر صاحبان فن است که توسط هنرمندان چیره دست انجام شده است.

• عمارت کلاه فرنگی ماکو

بنای کلاه فرنگی در خیابان طالقانی شهر ماکو قرار دارد و قسمتی از یک مجموعه بزرگ متعلق به علی قلی خان بیات ماکو در زمان قاجار است و مانند نگینی در وسط شهر ماکو است و جلوه خاصی دارد. این عمارت در دو طبقه با پوشش شیروانی و طرح هشت ضلعی منظم بنا شده و دارای تزیینات گچبری، آیینه کاری و نقاشی است. نقوش داخلی این بنا به شکل صلیب است دور تا دور آن بالکن و دارای بیست ستون است.

• عمارت شیر و خورشید

بنای شیر و خورشید در خیابان طالقانی و جنب عمارت کلاه فرنگی واقع شده است و متعلق به یکی از افراد خانواده بیات ماکویی در دوره قاجار است. از این بنا به عنوان شورای دادرسی شهر نیز نامبرده می شود. این بنا در دو طبقه بوده و دارای پنجره های چوبی و گچ بری های بسیار زیبایی در ستون ها و نمای بنا می باشد.

• بنای بانک ملی

این بنا متعلق به احمد خان بیات ماکو معروف به افخم السلطنه بوده و در دوره قاجار در وسط یک باغ بزرگ در حدود ۵/۲ هکتار زمین و در دو طبقه با پلان مستطیل شکل با معماری پیشرفته آن زمان طراحی و بنا شده و محل زندگی نامبرده و خانواده ایشان بوده است. بعدا این بنا به بیمارستان ارتش تبدیل شده و چند سالی ادامه داشته که بعد از اشغال ماکو توسط روس ها، از این بنا به عنوان کنسولگری محل استفاده شده است. در زمان نخست وزیر وقت (قوام السلطنه) که روش ها به کشورشان بازگشتند، این بنا به عنوان بانک ملی شعبه ماکو مورد استفاده  قرار گرفته شده و تا سال ۱۳۵۲ ادامه می بابد.

• عمارت شهربانی

این بنا در خیابان امام خمینی (ره) شهر ماکو قرار دارد و توسط یکی از خوانین ماکو ساخته شده است که بعدها توسط شهربانی سابق خریداری شد. تاریخ احداث این بنا نامشخص است. اما با توجه به کتیبه موجود در تالار آیینه، تاریخ ساخت آن سال ۱۳۲۰ ه.ق است. بنای قدیمی شهربانی ماکو به صورت دو طبقه احداث شده است. طبقه اول فاقد تزئینات و واحدهای با ارزش وسیع است. ولی در طبقه دوم آن از نظر طرح کلی، پلان و نورپردازی و تقسیمات معقول و تناسبات معماری و به کارگیری شیوه آرایش زمان خود، مانند وجود تالار آئینه کاری و درب های بزرگ ارسی در تالار آئینه و اطاق های مجاور آن با شیشه های رنگین و تزئینات گچ بری جبهه خارجی شامل سرستون های تزئینی و مجسمه های و اشکال گل و بوته و …، ارزش و بهای زیادی را به این بنا بخشیده است. پلان بنا تقریبا فرم بنای کاخ موزه باغچه جوق را القاء می کند.

• بنای دارایی

بنای دارای ماکو مربوط به دوره قاجار است و در فضای باغ مانند با ابعاد ۵۰ *۸۰ به شکل مستطیل در دو طبقه و به صورت کاملا قرینه احداث شده است. این بنا در سمت شمال غرب خیابان امام ماکو قرار گرفته و همچون سایر ابنیه تاریخی ماکو بر روی سکویی سنگی برپا شده است. بنای دارایی به صورت نواری در جهت شرقی- غربی شکل گرفته و دو پیش امدگی مختصر به میزان ۷/۲ متر از طرفین در بخش شمالی، ورودی های اصلی به طبقه فوقانی را شکل می دهند. اختلاف سطح محوطه شمالی و جنوبی بنا به میزان ۱/۳ متر است و بنا در سه تراز احداث شده است.

• قلعه قبان

در ضلع شمال غربی شهر ماکو، صخره ای است دارای فرورفتگی و برآمدگی بسیار شگفت انگیز و دیدنی که در اصطلاح محلی، قیه نامیده می شود. این صخره بی نظیر هم چون سایبانی، بخش وسیعی از فضا را در بر گرفته که در زیر همین سایه، آثار تاریخی و معماری جالبی باقی مانده که به آن قلعه می گویند و این قلعه را نیز برج و باروهای زیبا و مستحکمی دربر گرفته که به صلابت و عظمت قلعه افزوده است. قلعه قبان یکی از بناهای زیبای تاریخی ماکو است و در بافت قدیمی شهر ماکو در زیر کلاهک سنگی مشرف به این شهر واقع شده است. این منطقه زیباترین و در عین حال ترسناک ترین محلی است که انسان می تواند در آن زندگی کند؛ محدوده قلعه قبان در گذشته بافت اصلی شهر با حصارها، برج و باروهای بلند، پادگان نظامی و مراکز اقامتی و خدماتی در زیرسایه کلاهک بزرگ سنگی قرار داشته و در دوره های تیموری، صفوی، قاجار و معاصر آباد بوده است.

• ایوان فرهاد (بام فرهاد)

در۷ کیلومتری شهر ماکو در کنار جاده ماکو بازرگان در روستای سنگر قرار گرفته است. این اثر در مجاورت یک دژ تاریخی مربوط به دوره اورارتو ساخته شده و متعلق به قرن هفتم ق.م می باشد؛ که شامل یک پله کان حجاری شده سنگی ارتباطی با سه اتاق تو در تو با تاقچه های سنگی است. در مجاورت آن و در کنار رودخانه قربانگاه این شهر باستانی واقع شده است.

• کلیسای زور زور

کلیسای زور زور در ۲۰ کیلومتری ماکو و در روستای بارون واقع است. این کلیسا، شامل دو کلیسای قدیم متعلق به قرن هفتم و یک کلیسای دیگر متعلق به قرن ۱۴ میلادی است که روی کلیسای قدیمی ساخته شده است. بنای این کلیسا در سال ۱۳۶۷ به دلیل آبگیری سد بارون، با حفظ مدارک معماری و با مصالح موجود عینا به نقطه ای مرتفع تر در ۶۰۰ متری محل اصلی منتقل گردیده است. کلیسای زور زور تنها اثر ثبت شده منطقه آزاد ماکو در فهرست میراث جهانی یونسکو است.

• پل بشگوز (پنج چشمه)

پل بشگوز در فاصله حدود یک کیلومتری شهر ماکو واقع شده است. براساس منابع موجود قدمت این پل به زمان صفویه بر می گردد. ابعاد کلی بنا به طول ۵۱ متر و عرض ۵/۳ متر می باشد. طول دهانه چشمه بزرگ ۷ متر و کوچکترین چشمه ۵/۴ متر است و ضخامت پایه ها نیز ۲ متر می باشد. طاق چشمه بزرگ از نوع طاق های هلوچین و چشمه های کوچک از نوع جناغی است و روش اجرای طاق ها نیز به صورت تیغه اجرا گردیده است که در لبه طاق هر دو طرف از یک ردیف سنگ به عنوان شابلون اجرای کار استفاده شده است. در ساخت پل از سنگ های پاک تراش در لبه ها و همچنین پوشش استفاده گردیده است و همچنین از سنگ هایی به شکل نامنظم برای پوشش دهی سطوح استفاده شده است.

• پل قلعه جوق

این پل به طول ۱۰ متر و عرض ۴/۵ متر در کنار روستای قلعه جوق و به عنوان راه ارتباطی گذشته قلعه جوق با ماکو احداث شده است. پل قلعه جوق از یک دهانه بزرگ و یک دهانه کوچک تشکیل شده و مصالح مورد استفاده در این پل نیز به مانند پل بشگوز ماکو از سنگ و گچ می باشد. این پل به واسطه قرار گیری روی بستر صخره ای رودخانه، پی سازی ندارد و در واقع پایه های پل بر روی بستر صخره ای استوار شده اند.

• پل کشمش تپه

این پل در شهرستان ماکو و در نزدیکی روستای کشمش تپه قرار دارد. از نوع معماری پل کشمش تپه نشانگر این است که این اثر مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است. این پل از سه دهانه با تاق هایی با خیز کم و با مصالح سنگی در پایه های پل و آجر در پوشش استفاده شده است. پایه های این پل دارای آب شکن های منحنی شکل در هر دو طرف هستند. در این پل از سنگ های سیاه و سفید در ایجاد تزئینات استفاده شده است و این تزئینات در امتداد پایه های پل یه شکل لوزی با سنگ های سفید در میان کادر سیاه رنگ قرار و همچنین از سنگ های سیاه در لبه تاق ها استفاده شده است که در واقع کادر دهانه پل را مشخص کرده است.

• دیواره سنگی ماکو

این دیواره سنگی عظیم، به طول تقریبی ۷ کیلومتر شهر ماکو را در ضلع شمالی در چنبره خود گرفته و صحنه ای خوفناک ولی بسیار زیبا خلق نموده است. دیواره سنگی ماکو یکی از بزرگترین کلاهک های سنگی خمیده جهان با شیب منفی ۴۰ درجه، با نام قیه را در خود جای داده است که چون چتری بر فراز شهر ماکو گسترده است و یکی از کتیبه های تاریخی ایران، در دل این کلاهک سنگی به عنوان یکی از خمیده ترین صخره های جهان به دستور شاه عباس صفوی نقش بسته است. 

صخره نوردی در منطقه آزاد ماکو

منطقه آزاد ماکو فارغ از تاریخ کهن و پر زرق و برق خود، یک ویژگی منحصربه فردی نیز دارد که در بین مناطق آزاد ایران آن را مجزا می کند و آن طبیعت سنگی و صخره ای آن است. منطقه آزاد ماکو با توجه به داشتن دیواره های عظیم سنگی (کوه های چرکین، سبدداغی، قیه و …) جاذبه های خوبی برای صخره نوردان دارد و مکان بسیار ایده آلی برای برگزاری تورها و فستیوال های منطقه ای، ملی و بین المللی سنگ و صخره نوردی است.

• ورزش های تفریحی و پروازی (پاراگلایدر) در منطقه آزاد ماکو

منطقه آزاد ماکو به لحاظ داشتن ارتفاعات کوتاه و بلند، جایگاه ویژه ای برای ورزش های پروازی دارد. علاقمندان به این ورزش های مفرح و ماجراجویانه، کوه های ماکو را بهشت پاراگلایدر و سایر وسایل پروازی می دانند. سایت های قابل پرواز در منطقه آزاد ماکو در محور گردشگری قره خاچ به لحاظ موقعیت جغرافیایی به گونه ای است که زمان دسترسی به عملیات تیک آف و لندینگ خلبانان پاراگلایدر در مدت زمان کمی امکان پذیر است.

• چشمه ثریا

چشمه ثریا، چشمه ای بزرگ و دیدنی در شمالی ترین نقطه جغرافیایی ایران بین مرز ایران و ترکیه واقع شده است. مجاورت با کوه های پوشیده از برف آرارات در خاک ترکیه و حضور عشایر و روستاهای متعدد با فرهنگ ها و آداب و رسوم های مختلف در مسیر این چشمه، آن را به عنوان یکی از قطب های گردشگری و طبیعت گردی منطقه آزاد ماکو  مطرح کرده است.

• سو دره سی (دره رند)

سو دره سی که بیشتر به نام دره رند شناخته می شود، در شمال شهر ماکو و در امتداد روستای رند قرار دارد.  وجود یک رود خانه پر آب و مزارع و صخره های عظیم  این محل را به یک تفرجگاه زیبا و خوش آب و هوا تبدیل کرده است.

• منشور های بازالتی

ستون منشور های بازالتی ماکو در ۲۵ کیلومتری ماکو در کنار جاده ماکو به چالدران قرار دارد و یکی از نمونه های کم نظیر جهان است که حاصل انجماد گدازه های آتشفشانی در دوره سوم زمین شناسی است. در این منطقه، انقباض ناشی از انجماد گدازه و نیروی کششی در سه جهت موازی با سطح گدازه و توده آذرین در جهت قائم، ستون های شش گوش مستقیم خلق کرده است.

• آبگرم شوط

چشمه آب گرم شوط در محیطی دلپذیر و مفرح در حاشیه شهر شوط واقع شده است. آب گرم شوط دارای دو سرچشمه اصلی است که به فاصله تقریبی ۴۰ متری بر روی پشته ای با ارتفاعی متفاوت از هم واقع شده‏اند. مظهر اصلی چشمه را یک حوضچه طبیعی به شکل نامنظم تشکیل می دهد که در اثر رسوب گذاری آب آن حوضچه های طبیعی و جالبی را به وجود آورده است که روی حوضچه ها  استخرهایی ساخته شده است.

• دریاچه سد ارس

این دریاچه که در واقع پشت سد ارس می باشد، در مرز مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری نخجوان واقع شده است که یکی از سواحل دریاچه ای شمال غرب ایران می باشد. دریاچه سد ارس در فصل پاییز و زمستان محل گذران پرندگان مهاجری است که از شمال اروپا و منطقه سیبری به این منطقه کوچ می کنند. تفرجگاه کمپ ارس کنار این دریاچه واقع می باشد.

• تالاب بورالان

تالاب با ارزش بورالان در منطقه کوه های آرارات و در مرز ایران و ترکیه واقع شده است. این تالاب مرزی از محل مرز مشترک ایران – ترکیه در ضلع جنوبی رود خانه قره سو در شمال روستای دیم قشلاق شروع و در امتداد مرز ایران و ترکیه تا ناحیه موسوم به چشمه ثریا که سرچشمه رودخانه قرسو است امتداد می یابد این تالاب زیستگاه انواع مختلف گونه های آبزی و کنار آبزی بوده و یکی از زیباترین جاذبه طبیعی در منطقه می باشد که می تواند مورد بازدید دوستدارن طبیعت قرار گیرد.

• تالاب یاریم قیه

این تالاب مرزی، نیزار وسیعی است بین دو کشور ایران و ترکیه که حدود ۴۰۰ هکتار وسعت دارد. فاصله تالاب از ماکو ۲۳ کیلو متر و از بازرگان در حدود ۳ کیلو متر است. این تالاب از پوشش گیاهی غنی برخودار بوده و به لحاظ واقع شدن در نوار مرزی و برخوداریی از امنیت کافی پرندگان خاصی در این زیستگاه زیست می نمایند. عمده این پرندگان درنای معمولی است که در این منطقه جوجه آوری دارد و این می تواند بزرگترین عامل جاذبه طبیعی در این منطقه شده و مورد بازدید دوستداران طبیعت گردد.

• آبشار قلعه جوق ماکو

آبشار قلعه جوق در فاصله پنج کیلو متری جنوب غرب شهرستان ماکو، در حاشیه روستای قلعه جوق و در میان کوه زیبای قلعه جوق واقع شده است. ارتفاع این آبشار قریب به ۸۰ متر است و آب آن خیلی زیاد نیست ولی شکل قرار گرفتنش بسیار زیبا بوده و دسترسی به آن به راحتی امکان پذیر می باشد و فضای آن کاملا طبیعی باقی مانده است.

• آبگرم باش کندی

چشمه معدنی باشکند در فاصله ۶ کیلو متری جاده بازرگان در کیلومتر ۱۳ پس از عبور از کلیسا کندی و باشکند از زمین خارج می شود. جنس سنگ های آن آهکی و خروج آب در چند نقطه همراه با گاز است. از آب این چشمه برای استحمام و برای تسکین درد استفاده می شود.

• سد بارون ماکو

سد بارون بر روی رودخانه زنگمار در نزدیکی روستای بارون شهرستان ماکو احداث شده است؛ این سد یکی از بزرگترین سدهای شهرستان ماکو می‌باشد که دارای مناظر زیبا و همچنین دریاچه بزرگی است و برای ماهیگیری نیز مناسب است. سد بارون با توجه به اینکه در کنار کلیسای زور زور قرار گرفته مورد توجه بسیاری از گردشگران این منطقه است.

• منطقه شکار ممنوع آغ گل

این منطقه با وسعتی قریب ۹۰ هزار هکتار در شمال شرقی شهرستان ماکو واقع شده است و مرتفع‌ترین نقطه آن ۲۳۶۲ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. منطقه آغ گل با توجه به شرایط طبیعی، پوشش گیاهی مناسب و شرایط زیستی خوب، از قدیم زیستگاه گونه های مختلفی از حیات وحش بوده و طی چند سال اخیر به منظور احیای نسل وحوش منقرض شده، تعدادی قوچ و میش وحشی از جزیره کبودان دریاچه ارومیه زنده گیری و در این منطقه رها سازی شده است.

•  فرودگاه بین المللی ماکو

منطقه آزاد ماکو به عنوان جوان‌ترین و در عین حال بزرگترین منطقه ی آزاد کشور محسوب می شود که دور بودن از مراکز جمعیتی عمده ازجمله تهران، تبریز، ارومیه و توسعه زیرساخت های سرمایه گذاری و اقتصادی از عوامل اصلی ساخت فرودگاه در این منطقه بوده است و سومین فرودگاه استان آذربایجان غربی است که در منطقه آزاد تجاری-صنعتی ماکو قرار دارد. احداث این فرودگاه  درخرداد ماه سال ۱۳۹۳ در زمینی به مساحت حدود ۴۰۰ هکتار آغاز شد. مساحت سطوح پروازی این محوطه ۲۰۰ هکتار و طول باند آن سه هزار و ۲۷۰ متر است. این فرودگاه برای هواپیماهای ایرباس ۳۲۰ طراحی شده و دارای هشت هزار متر مربع ترمینال اصلی و ۸۰۰ مترمربع سالن تشریفات است و ارتفاع برج مراقبت بالغ بر ۳۳ متر است. بهره برداری از این فرودگاه که به طور رسمی از ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ آغاز شد، از جمله اقدام های زیرساختی مهم در منطقه با هدف تسهیل تجارت و توسعه آن در شمال غربی ترین نقطه کشور و در نزدیکی دروازه اروپا به شمار می رود.  اکنون هر هفته سه پرواز رفت و برگشت از تهران و بالعکس به آن انجام می شود که رفت و آمد شهروندان، گردشگران و سرمایه گذاران را تسهیل می کند.

مشخصات واحدهای اقامتی و پذیرایی منطقه آزاد ماکو:

لیست و مشخصات دفاتر خدمات مسافرتی منطقه آزاد ماکو: